Yeni bir e-ticaret girişimi iş planı hazırlarken gözden kaçırmamam gereken detaylar nelerdir?

Önümüzdeki aylar ve yıllar için satış tahmini yapmak ne kadar zor olsa da olabildiğince ayakları yere basan gelir tahminleriniz olmalı.

Yeni bir e-ticaret girişimi için iş planınızı hazırlarken öncelikle düşüncelerinizi, sahip olduğunuz bilgileri, kullanmayı planladığınız kaynakları, yol haritanızı ve finansal kapasitenizi kısa ve özlü bir şekilde dile getirmelisiniz.

Başarılı bir iş planı hazırlamanıza yardımcı olacak detayları 10 ana madde altında toplayabiliriz.

1. Yönetici özeti

Planınızın yönetici özeti kısmında, olabildiğince net ve kısa bir şekilde ürününüz veya hizmetiniz hakkında bilgilere yer verin. Burada değinilmesi gereken konular;

– Ne satıyorsunuz?

– Diğerlerinden farkınız ve avantajlarınız nelerdir?

– Ürettiğiniz e-ticaret ürünü ile bir boşluğu mu dolduruyorsunuz? Nasıl?

– Yönetim kademesi kimlerden oluşuyor?

– Finansal özet. Ne kadara ihtiyacınız var? Bu meblağı harcadığınızda ne kadar gelir elde etmeyi planlıyorsunuz?

2. İşinizin detayı

Burada işinizi detaylarda kaybolmadan net bir şekilde anlatın.

– Fikriniz nasıl doğdu? Nasıl olgunlaştı? Potansiyeli ve limitleri nelerdir?

– Müşteriler neden sizi tercih etsin?

– Ortaklık şekli, elemanlarınız ve ekibin tecrübe durumu nedir?

– Rakiplerinizden farkınız nedir?

– İş fikriniz üzerinde ne kadardır çalışıyorsunuz?

– Olgunlaştıysa, ne kadar yol kat ettiniz?

– Ortaklar kimler, hisselerinin oranları nedir?

– Ürününüzü rekabetten farklılaştırmak için neler planlıyorsunuz?

– Ürününüzü etkileyen dış faktörler nelerdir? Buna karşı stratejiniz nasıl?

3. Hedef pazarınız ve rekabet

İş planınızı yaparken pazarınızı ve rekabet durumunu en iyi şekilde araştırıp aşağıdaki tüm sorulara net cevap verebilmenizde fayda var.

– Pazarı ne kadar iyi biliyor ve tanıyorsunuz? (Büyüklük, büyüme hızı vs.)

– Detaylı pazar araştırması yapıp pazar segmentasyonunu çıkardınız mı?

– Hedeflediğiniz ana demografik kitleyi (cinsiyet, yaş, meslek, ilgi alanları, gelir durumu) kimler oluşturuyor, büyüklüğü nedir?

– Rekabet ettiğiniz kurumlar kimler, ne kadarlık bir iş hacmine (ciro, adet vs.) sahipler, buna karşı sizin avantajlarınız neler? Neden size tercih etsinler?

– Rakiplerinizle karşılaştırmalı bir analiz (avantaj/dezavantaj) yaptığınızda ortaya çıkan tablo nedir?

– Ürününüzün daha iyi olduğunu gösterin!

4. Pazarlama ve satış

Pazarlama ve satış, gelir ve karın anahtarıdır. Dolayısıyla pazarlama ve satış departmanları birlikte çalışarak amaçlanan hedeflere ulaşılabilir. Bu nedenle stratejinizi belirlerken aşağıdaki soruları net bir şekilde yanıtlamalısınız.

– Ürününüz müşterilerinizin ihtiyaçlarıyla nasıl örtüşüyor?

– Olası müşterilerinizle hangi kanallar üzerinden (SEO, Google AdWords, sosyal medya aktiviteleri ve reklamları, e-mail pazarlaması, PR vs.) nasıl bir konumlandırma stratejisi (fiyat/kalite) ile ulaşacaksınız?

– Bir müşteriyi kazanmak için ne kadar para harcayacağınızı hesapladınız mı, nasıl?

– Uzun dönem stratejide rakiplere nasıl fark yaratıp gelir artırdığınızı gösterin.

5. Yönetim takımı

Yönetim takımında yer alan herkesin tecrübe ve yeteneklerinden bahsedin. Yatırımcının fikirle birlikte aslına insana yatırım yaptığını hiç unutmayın.

– Güçlü ve zayıf taraflarınız nelerdir?

– Takımdaki kişilerin geçmiş deneyimleri ile şu andaki sorumlulukları nasıl örtüşmektedir?

– İş için önemli olan tüm bilgi ve tecrübe takımda mevcut mu? Basitçe bunu gösterin.

6. Operasyon

İşe başlamak için nelere ihtiyacınız olacak. Kısaca özetleyin.

– Satış yapmak için nelere ihtiyacınız var? Örneğin; e-ticaret sitesine, depoya, bilgisayar, kamera vb. aletlere, ofise ve operasyonel elamanlara gibi…

– Ürün ve hizmeti nasıl ve ne şekilde sağlayacaksınız? Limitleri nelerdir? (Örnek: ayda 10.000 gömlek ürettirebiliyorum)

– Stoğunuz var mı? Elemanlarınızla birlikte toplam operasyonel maliyetiniz nedir?

7. Satış (gelir) tahmini

Önümüzdeki aylar ve yıllar için satış tahmini yapmak ne kadar zor olsa da olabildiğince ayakları yere basan gelir tahminleriniz olsun. Eğer bu satışları belli faktörlere (KPI) bağladıysanız, onları da bu bölümde net bir şekilde açıklamanızda yarar var.

– Öngörülerinizde, kaç ay sonra ne kadar satış yapacaksınız?

– Seri üretim ve satış yapabilmek için büyütülebilir (scalable) bir yapıya sahip misiniz?

– Ziyaretçilerinizi müşteriye ve satışa dönüştürme oranı gibi kriterleriniz (KPI) nelerdir, bu rakamları nasıl artıracaksınız?

8. Finansal tahminler

Yukarıdaki değindiğiniz tüm giderler ve satış/net kar vb. tahminlere ulaşırken bunları finansal tablolarla açıklamanız gerekmektedir.

– Aylık geliriniz ve gideriniz ne olacak (alt ve üst)?

– Para akışını (cash flow) nasıl yöneteceksiniz?

– Para yakmanız (cash burn) gerekiyorsa işletmeniz kaç ay sonra para kazanır hale gelecek ve o ana kadar size yetecek parayı nereden, nasıl temin edeceksiniz?

– Unutmayın finansal tablolar da diğer tablolar gibi aslında bir projeksiyondur. Bu nedenle olabildiğince gerçekçi hazırlamakta fayda var.

9. Risk değerlendirme

Basit bir SWOT analizi yaparak elinizdeki tüm verileri masaya yatırın. Ne tür yanlışlar sonunuz olur vs. gibi? Örnek:

– Hızlı büyümenin getirdiği sancıları yönetemeyip müşterilerinizi kaybeder misiniz?

– İlerleyen süreçlerde, herhangi bir nedenle kilit çalışanlarınız aynı anda sizi bırakır mı?

– Yukarıdaki olasılıkları kapsayan bir B/C planınız var mı?

– Kötü zamanlar için ayrılmış bir bütçeniz var mı?

10. Planın sunumu

İş planı genelde oldukça uzun ve detaylı hazırlandığından, okuyanlar ve dinleyenler kısa süre içerisinde dikkatlerini kaybedebilirler. Bu nedenle iş planınızda yukarıdaki detayları olabildiğince kısa ve öz bir şekilde anlatırken olayı hikayeleştirerek dikkatleri üzerinizde toplamanızda ve büyüme gibi sayısal verilerin altını çizmekte ekstra fayda vardır. Günün sonunda bunun da bir satış ve pazarlama aktivitesi olduğunu düşünerek stratejinizi bu anlamda şekillendirebilirsiniz.

Yukarıda yer alan 10 maddeyi eksiksiz bir şekilde tamamladığınızda başarılı olmama şansınız yok 🙂

Diğer e-ticaret makale yazılarını okumak için tıklayın.

E-ticaret Çağı Eylül sayısını ücretsiz okumak için tıklayın.